مقاله
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید؟
مرداد
وقتی صحبت از یک عکس زیبا میشود، یکی از مهمترین عوامل لنز مورد استفاده شماست. به طور کلی هر چه لنز گرانقیمتتر باشد، نتایج بهتری میگیرید؛ اما حتی لنزهای گرانقیمت نیز درگیر مشکلاتی میشوند. این موارد لزوما نشاندهنده عدم کیفیت نیستند؛ بلکه فقط از جمله مشکلات رایج لنزها هستند. در این مقاله قصد داریم این مشکلات را بررسی کنیم.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید
واپیچش خمرهای (Barrel distortion)
یکی از مشکلاتی که برای لنز پیش میآید، واپیچش خمرهای یا اعوجاج بشکه ای است که نقصی اپتیکی در لنز میباشد. به نحوی که بزرگنمایی در نزدیکی محور نوری لنز، مقداری بیشتر از بزرگنمایی در لبه های آن است. بنابراین بهنظر میرسد که عکس متورم شده است. این مشکل باعث میشود خطوط افقی خم شده به نظر برسند و اگر تصویری از تعداد زیادی ساختمان را در نظر بگیرید، متوجه میشوید که ساختمان های مرکزی بزرگتر هستند.
اعوجاج بشکه ای معمولا در لنزهای که زاویه دید عرض دارند، مشاهده میشود؛ زیرا میدان دید این دسته لنزها بسیار بیشتر از اندازه سنسور تصویر میباشد. در نتیجه خطوط مستقیم به سمت داخل، به خصوص سمت لبه های قاب منحنی میشوند.
این مشکل معمولا در لنزهای واید و لنزهای زوم با فاصله کانونی تا حدی کوتاه پیش میآید. البته لازم به ذکر است این مشکل وابسته به فاصله دوربین تا سوژه نیز میباشد. حتی لنزهای استاندارد 50 میلیمتری هم دچار این مشکل به دلیل نزدیک بودن دوربین با سوژه میشوند.
راه حل رفع این مشکل، این است که موقعیت خود را طوری تنظیم کنید که از سوژه دورتر باشید یا از لنزهایی با فاصله کانونی بیشتر استفاده کنید. البته استفاده از نرمافزارهایی نظیر فوتوشاپ و لایتروم هم میتواند مشکلات واپیچش خمرهای را رفع کند. نمونه ای از واپیچش خمرهای را در تصویر مشاهده میکنید.
اعوجاج پرسپکتیو (perspective distortion)
از جمله مشکلاتی که ممکن است برای لنز پیش بیاید اعوجاج پرسپکتیو است.هنگام نمایش یک فضای سهبعدی به صورت یک تصویر دوبعدی، این مشکل ممکن است پدید بیاید. این مشکل بسیار طبیعی است؛ در واقع اگر سوژه شما خیلی به دوربین نزدیک باشد باعث میشود سوژه بزرگتر از اشیا کناری خود به نظر برسد.
اعوجاج پرسپکتیو (perspective distortion)
بر خلاف باور عموم مردم، همه لنزها بجز دسته فیش آی، پرسپکتیو یکسانی دارند. در واقع پرسپکتیو را اکثر مواقع فاصله دوربین با سوژه تعیین میکند. استفاده از لنزهای تله فوتو توصیه ای است که بیشتر افراد برای این مشکل میکنند؛ اما این دسته لنزها فقط شما را مجبور به فاصله گرفتن از سوژه میکند. بنابراین تصویر شما فاقد خطای پرسپکتیو خواهد بود. مورد دیگر زمانی است که در حین عکاسی، دوربین با سوژه عکاسی کاملا موازی نیست. این مورد، باعث ایجاد تصاویر همگرا میشود.
راه حل: رعایت فاصله مناسب یا به کارگیری فوتوشاپ میتواند کمک کننده باشد. تصویر زیر نمونه ای از اعوجاج پرسپکتیو میباشد.
وینیتینگ (Vignetting)
دیگر مشکلی که ممکن است برای لنز پیش بیاید؛ مشکل وینیتینگ یا افت نوری در تصویر میباشد. وینیتیگ کاهش وضوح یک عکس در حاشیه نسبت به مرکز عکس است. در واقع گوشه های عکس شما نسبت به بقیه عکس ظاهر تیرهتری دارند. برخی وینیتینگ ها در اثر طراحی لنزها یا استفاده از لوازم جانبی مانند فیلترها اتفاق میافتند.البته برخی عکاسان از آن به عنوان ابزاری خلاقانه نیز استفاده میکنند.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید
اصولا همه لنزها توانایی ایجاد وینیتینگ را دارند. بر اساس طراحی اپتیکی و ساختار آن ممکن است وینیتینگ ناشی از آنها زیاد باشد یا اصلا قابل توجه نباشد. با این وجود، این مشکل بیشتر در لنزهای پرایم با اپرچرهای بسیار باز رخ میدهد.
راه حل: اکثر دوربینهای جدید، توانایی حذف این مشکل را به صورت داخلی دارند. البته این امکانات بیشتر روی تصاویر JPEG موثر هستند و تقریبا تاثیری در عکس های RAW ندارند. البته شما میتوانید از نرمافزار فوتوشاپ یا لایتروم نیز استفاده کنید. همچنین برای اصلاح لنز، توصیه میکنیم از استفاده از بزرگتریت دیافراگم لنزتان، خودداری کنید. در تصویر زیر نمونه ای از وینیتینگ را مشاهده میکنید.
لنز فلر ( Lens Flare )
زمانی که نوری بهجز نور اصلی وارد لنز دوربین شود لنز فلر اتفاق میافتد؛ که به شکل یک چندضلعی خاص در تصویر مشاهده میشود که البته به شکل دیافراگم وابسته است. این موضوع کنتراست عکس را به شدت کاهش میدهد و زیبایی تصویر را از بین میبرد. این مورد هم یکی دیگر از مشکلات رایج لنزها است.
اغلب لنزها با اینکه دارای پوشش ضد انعکاس هستند، دچار این مشکل میشوند. با این حال، هیچ لنزی نمیتواند این مشکل را به طور کامل رفع کند. این مورد بیشتر در مواقعی که نور بسیار شدید است میتواند باعث ایجاد مشکل شود. نور خورشید، نور مصنوعی و نور ماه کامل از جمله نورهای تاثیر گذار هستند؛ البته نورهای سرگردان خارج از کادر نیز، میتوانند دردسر درست کنند.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید؟
میتوان گفت لنزهای پرایم نسبت به لنزهای زوم کمتر در معرض پدیده لنزفلر هستند. لنزهای زوم به دلیل این که دارای سطوح داخلی بیشتری هستند، نور در آن ها بازتاب بیشتری خواهند داشت و بنابراین بیشتر در معرض این پدیده هستند. معمولا لنزهای واید به گونه ای طراحی میشوند تا نسبت به منابع نور شدید، مقاومت بیشتری از خود نشان بدهند.
راه حل: استفاده از یک هودلنز میتواند نور اضافی ناشی از این پدیده را حذف کند. البته توصیه میکنیم از بدون انعکاس بودن سطح داخلی هودلنز، اطمینان حاصل کنید. البته اگر از لنز اولترا واید یا واید استفاده میکنید؛ هودلنز زاویه دید را محدود خواهد کرد. در حالی که برای داشتن زاویه دید گستردهتر از این سری لنز ها استفاده کرده اید.
میتوانید از هود لنزهای قابل تغییر استفاده کنید ممکن است کمی گرانتر باشد اما از بابت زاویه دید مشکلی نخواهید داشت. البته راهکار سادهتری مانند استفاده از کاغذ تیره یا دست خود در کنار لنز نیز وجود دارد؛ که کمک کننده است. شکل زیر تصویری از پدیده لنزفلر است.
اختلال رنگی (chromatic aberration)
اختلال رنگی (chromatic aberration)
اختلال رنگی که از مشکلات رایجی است که ممکن است برای لنز پیش بیاید، باعث میشود رنگ های روشن در لبه های عناصر در عکس، با کنتراست بالا ظاهر شوند. اختلال رنگ دو نوع میباشد: اختلال رنگ عرضی و اختلال رنگ طولی. اختلال رنگ طولی، زمانی ایجاد میشود که لنزها نتوانند تمام رنگ ها را روی صفحه کانونیشان متمرکز کنند. اختلال رنگ عرضی نیز مربوط به زمانی میشود که همه رنگ ها، در یک تصویر قرار دارند اما در یک نقطه یکسان نیستند.
لنز های ارزان و با کیفیت دچار این پدیده نمیشوند؛ اما برخلاف آنها لنزهای ارزان، قدیمی و لنز های سریع زمانی که کاملا باز باشند دچار این مشکل خواهند شد.
راه حل: میتوانید از لنز های گرانتر استفاده کنید؛ یا از راهکارهای ارزانتری استفاده کنید: از صحنه هایی با تضاد رنگ بالا دوری کنید، هایلایت ها را نشان بدهید و آن ها را تار نکنید، فواصل مختلف را امتحان کنید و یا نهایتا عکس ها را سیاه و سفید کنید. البته میتوانید از لایتروم نیز کمک بگیرید و اختلال رنگی را اصلاح کنید. تصویر زیر یک نمونه اختلال رنگی میباشد.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید؟
دیگر مشکلاتی که برای لنز دوربین های دیجیتالی پیش میآید
معمولا لنز دوربین های دیجیتالی از حساسترین نقاط دوربین ها هستند؛ که این نکته باعث میشود بسیار آسیبپذیر باشند . بعضا در اثر استفاده نادرست از دوربین، کثیف شدن لنز، برخورد دوربین با زمین و یا بههم خوردن تنظیمات آن مشکلاتی برای لنز دوربین پیش میآید. در ادامه به بررسی و رفع مشکلاتی که برای لنز دوربین پیش میآید، میپردازیم.
اگر در دوربین خود لکه های تیره مشاهده میکنید، ممکن است در اثر آلودگی و نشستن گرد و غبار روی لنز دوربینتان باشد. حتی ممکن است سنسور های داخلی دچار ایراد شده باشند و لنز دوربین نتواند دقت مورد انتظار را داشته باشد.
گاهی این اتفاق میافتد که لنز دوربین باز نمیشود و باعث ایجاد دردسر برای عکاسی شما خواهد بود. همچنین ممکن است در اثر ضربه، لنز شما شکسته شود یادر اثر ورود اجسام دیگر به درون دوربین در باز و بسته شدن آن ایجاد اختلال کند.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید؟
ممکن است تصویر دوربین تار و بیکیفیت باشد؛ یا کالیبراسیون دوربین شما بهم ریخته باشد. در این صورت دوربین شما توانایی فوکوس روی سوژه مورد نظرتان را نخواهد داشت. امکان دارد تنظیمات لنز دوربین شما در اثر عدم مراقبت بههم بخورد ومشکلاتی را در عکاسی برای شما به وجود بیاورد.
رفع مشکلات
در قدم اول باتری را جدا کنید. ممکن است این راه حل همیشه جوابگو نباشد اما گاهی این ایراد از طرف باتری پدید میآید. باتری را بررسی کنید، احتمالا باتری دچار ایراد شده است. میتوانید با تعویض باتری خود و جا انداختن یک باتری جدید، این مشکل را رفع کنید. اگر با این کار باز هم مشکل رفع نشد، باید چاره دیگری بیاندیشید.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید؟ممکن است مشکل از گرد و غبارها باشد! از یک دمنده هوا استفاده کنید و لنز خود را تمیز کنید. اگر باز هم مشکل رفع نشد، کالیبراسیون را درون خود دستگاه امتحان کنید؛ یا از نرمافزار هایی که برای این کار است استفاده کنید.
اگر هیچکدام از کار های بالا پاسخگو نبود، بهتر است به یک مرکز تعمیرات یا نمایندگی دوربین خود مراجعه کنید. ممکن است به دلیل اینکه با ساختار دستگاهتان به خوبی آشنایی ندارید، به آن آسیب برسانید. توصیه میکنیم آن را به یک متخصص تعمیرات دوربین نشان دهید.
سخن آخر
مشکلاتی که ممکن است برای لنز دوربین شما پیش بیاید، کاملا طبیعی هستند و معمولا بسیار رایج هستند. با این حال بهتر است مواردی را برای محافظت از لنز دوربین خود رعایت کنید. معمولا نور شدید، مانند نور خورشید یا نور های لیزری بسیار برای لنز خطرناک هستند. همچنین ورود آب و گرد غبار میتواند باعث ایجاد مشکلات اساسی برای لنز شما شود. توصیه میکنیم به طور مرتب لنز خود را تمیز کنید؛ اما اکیدا از استفاده کردن مواد شوینده برای پاک کردن لنز خود خودداری کنید.
چه مشکلاتی ممکن است برای لنز پیش بیاید؟
در آخر بهتر است مطمئن شوید که مشکل لنزتان فیزیکی است و هیچ یک از پدیده هایی که در این مقاله ذکر کردیم، شما را درگیر نکرده باشد. برخی مشکلات در حین عکسبرداری کاملا طبیعی هستند و به دلیل پایین بودن کیفیت لنز یا عدم استفاده از لنز مناسب پیش میآید.